W jaki sposób chronić unikatowość wiekowych budowli oraz jak zabezpieczać ich strukturę?

 

Wraz z upływem lat wygląd rustykalnych budynków w sposób naturalny ulega pogorszeniu. Powodować to może wiele czynników – od tych zupełnie niezależnych, jak długotrwała ekspozycja na szkodliwe oddziaływanie warunków atmosferycznych po te, będące skutkiem działań człowieka, jak np. emitowany smog. Wraz z rozwojem przemysłu motoryzacyjnego, wzrosła także ilość zanieczyszczeń komunikacyjnych uwalnianych do środowiska. Te z kolei często osadzają się na budynkach, tworząc ciemne, nieestetyczne zacieki i odbierając cały urok zabytkowych kamienic. Industrializacja zespołów miejskich, jaka miała miejsce w XX wieku również przyczyniła się do stanu rzeczy, z jakim aktualnie mamy do czynienia. Fabryki, spalając duże ilości szkodliwych materiałów emitowały korodujące gazy. Przemysł energetyczny oparty na wykorzystaniu węgla opałowego spowodował, że również mieszkańcy doprowadzali swoje otoczenie do fatalnego stanu. Popularyzacja ruchów społecznych, związanych z ekologią boleśnie obnażyła negatywne następstwa tej sytuacji.

W obecnych czasach coraz większą wagę przywiązuje się do spójnego oblicza przestrzeni miejskich. Wzrastająca świadomość obywateli prowadzi do zrównoważenia rozwoju. Aspekty wizualne przestrzeni publicznych, będące niegdyś marginalizowane, mają obecnie znacznie wyższą wartość. Mieszkańcy miast zaczynają rozumieć znaczenie estetyki wokół siebie i doceniają dbałość o zachowanie dorobku architektonicznego. Jest to dostrzegane zwłaszcza w rozwiniętych krajach europejskich, w których środki na renowację budynków pochodzą w dużej mierze z Międzynarodowych Instytucji. Poprawa strony wizualnej zamieszkałych obszarów jest fundamentem rozwoju turystyki na danych terenach.

Zdjęcie przedstawia most na rzece w Bath
Jak należy prowadzić politykę zrównoważonego rozwoju?

Przykładem miejsca, w którym występuje unikatowa zabudowa jest angielskie miasto, Bath. Charakter tego miejsca nadaje wykorzystanie materiału budowlanego, jakim jest występujący na tych terenach wapień. Styl architektoniczny tej niemal 100-tysięcznej miejscowości ukształtował się jeszcze w czasach, gdy na tych terenach przebywali Rzymianie. To właśnie wówczas zaczęto pozyskiwać tę skałę o drobnej strukturze, będącą dziś symbolem okolicy. Pierwotnie działania te przybierały jedynie budowie tutejszej łaźni, jednak gdy w XX wieku otwarty został kamieniołom, wydobycie ruszyło na masową skalę, tworząc w południowej części miasta ośrodek przemysłowy. Obecnie Bath, dzięki zachowaniu swojej jednolitej formy uchodzi za jeden z przykładów właściwej polityki urbanistycznej. Miasto w 1987 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a rocznie odwiedza je ok. 3 800 000 osób.

Wapienie, jako kamień frezowany, poddają się dowolnej obróbce, dzięki czemu możliwe jest ukształtowanie nawet najbardziej złożonej formy. Podczas wydobycia mają jasną, kremową barwę, lecz wraz z upływającym czasem pokrywają się patyną, której efekt wzmacniają także naturalne związki organiczne oraz porosty. Istotne jest jednak, aby te czynniki nie doprowadziły do uszkodzenia struktury budynku, ponieważ ich wieloletnie oddziaływanie może mieć bardzo szkodliwe skutki.

W jaki sposób zabezpieczyć strukturę skalnych budowli?

Silne zabrudzenia są nie tylko problemem estetycznym. Mogą stać się przyczyną rozkładu skały. Emitowane w spalinach dwutlenki siarki oraz azotu są w stanie doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia struktury skał wapiennych. Dwutlenek siarki reaguje z węglem, tworząc związek zwany siarczanem węgla. W obszarach chronionych, czyli takich, które nie są wymywane przez wodę deszczową, kryształy wychwytują zanieczyszczenia, powodując tworzenie się czarnej skorupy. W konsekwencji, pory kamienia zatykają się, zaburzając przepływ wody przez jego wnętrze. To z kolei prowadzi do drastycznego pogorszenia stanu skały, powstania pęcherzy oraz łuszczenia powierzchni. Efekt rozkładu wapienia jest najbardziej nasilony przy drogach o dużym natężeniu ruchu. Pomimo stałego rejestrowania poziomu dwutlenku siarki, jego szkodliwe skutki są efektem katalizy zanieczyszczeń atmosferycznych.

Zdjęcie przedstawia strop kościoła w mieście Bath


Wśród powodów podjęcia decyzji o zastosowaniu czyszczenia na danym obszarze najczęściej wymienia się:

• Poprawę wyglądu fasady,
• Stworzenie spójnej koncepcji architektonicznej,
• Zapobieganie powstaniu uszkodzeń spowodowanych osadzaniem się brudu,
• usunięcie nieprzepuszczalnej powłoki impregnatu,
• ujawnienie rzeczywistego stanu budynku, w którym osady mogły zamaskować poważne uszkodzenia,
• umożliwienie dalszych działań, takich jak naprawa czy konserwacja.

Zapobiec temu może zastosowanie odpowiedniej metody czyszczenia, która nie tylko poprawi wygląd skały, lecz również zabezpieczy ją przed rozkładem. Niemniej jednak, przed podjęciem jakichkolwiek działań zaleca się przeprowadzenie szczegółowej analizy. Sam proces powinien zaś być przeprowadzany od mniej inwazyjnych działań, takich jak nieregularne opryskiwanie przy użyciu minimalnej ilości wody, ruch oscylacyjny czy abrazja wilgotnym powietrzem. Zbyt pochopne użycie myjek ciśnieniowych lub metody piaskowania na wiekowej skale mogłoby doprowadzić do zniszczenia jej struktury lub wartościowych detali. Obiekty, będące wizytówką miast są objęte szczególną ochroną, zatem zastosowanie inwazyjnych środków czyszczących również nie wchodzi w grę. Wybrane metody muszą być przede wszystkim bezpieczne dla środowiska.

Jak więc odnowić fasady, bez ryzyka ich uszkodzenia?

Przedstawmy kilka rewolucyjnych rozwiązań, jakie opracowała marka Stonehealth, oferująca produkty i usługi w zakresie renowacji i konserwacji kamiennej zabudowy. Jednym z pierwszych produktów firmy był rewolucyjny system JOS, który następnie zastąpiony został przez bardziej efektywny TORC, dla którego usuwanie osadów z różnego rodzaju skał stanowi prawdziwą łatwość. Z wiedzy i systemów marki w zakresie innowacyjnego i skutecznego usuwania zabrudzeń z powierzchni kamiennych korzystają architekci, zajmujący się renowacją budynków w całej Wielkiej Brytanii.

Przedstawione rozwiązania sprawdzą się w przypadku pracy na powierzchniach wykonanych z takich materiałów jak:

  • cegła,
  • kamień,
  • beton,
  • drewno,
  • ceramika,
  • glazura,
  • terakota.

Jeżeli zaś wziąć pod uwagę obszary, w których profesjonalne systemy Stonehealth znajdą swoje zastosowanie, to należą do nich – baseny, szpitale, fabryki, toalety oraz kuchnie.


Zdjęcie przedstawia powierzchnię na której zastosowano metodę TORC

Firma BRAVOS, będąca oficjalnym dystrybutorem produktów Stonehealth w Polsce gwarantuje profesjonalne doradztwo i dobór najlepszych rozwiązań.

Wspomniany już system TORC, to delikatna, a jednocześnie niesamowicie skuteczna technologia do usuwania z powierzchni kamiennych takich zanieczyszczeń jak siarczan węgla, zacieki czy pozostałości dawnej farby. Czyści z pomocą niewielkich wirów, uzyskanych dzięki zastosowaniu mieszanki niskiego ciśnienia powietrza, małej ilości wody i bezpiecznego granulatu o drobnej strukturze i obojętnym pH. Konfigurowalność głowicy z oddzielnymi dyszami ograniczyła ilość zużytej wody i granulatu względem pionierskiej wersji, JOS. Gwarantuje to możliwość personalizacji, ponieważ poprzez odpowiedni dobór wielkości dyszy, których wymiana jest dziecinnie prosta, można dopasować odpowiednie działanie do określonych potrzeb. Większy model może być użyty do czyszczenia rozległych powierzchni elewacji budynków, zaś mniejszy sprawdzi się w przypadku potrzeby doczyszczenia detali, takich jak ozdobne ornamenty lub niewielkie rzeźby. TORC przywraca zabytkom nowe życie, nie narażając ich na uszkodzenie.

Wartym uwagi rozwiązaniem jest także system DOFF, będący bezkonkurencyjną technologią usuwania elastycznych farb, graffiti oraz zanieczyszczeń biologicznych bez użycia chemikaliów. Jego działanie polega na zastosowaniu pary wodnej o wysokiej temperaturze, co prowadzi do zmniejszenia objętości wody i skutkuje łagodniejszym oddziaływaniem na czyszczone miejsce. Dzięki temu, powierzchnia nie ulega zbyt dużemu zwilgoceniu i wysycha w krótkim czasie. Jest to wyjątkowo przydatna cecha, jeśli w grę wchodzą dodatkowe prace naprawcze, takie jak malowanie, ponieważ nie powoduje przestojów. Działanie systemu odbywa się w zakresie do 150oC w miejscu wylotu z dyszy, z przepływem wody, oscylującym w granicach 3-5 litrów na minutę oraz maksymalnym ciśnieniem, dochodzącym do 100 bar. Ogromną zaletą tej metody jest fakt, że skondensowana para wodna jest w stanie skutecznie odkazić powierzchnię. Usuwając farbę, mech, algi, grzybi oraz inne zanieczyszczenia biologiczne sprawia, że dodatkowa dezynfekcja chemiczna nie jest wymagana. Ekologiczna technologia zabezpiecza przed dalszym rozwojem zagrożeń wirusowych i bakteryjnych. Dodatkowo, DOFF jest wyposażony w zasilacz, który może posłużyć jako źródło prądu w miejscach, w których go brakuje.

System ten jest bezpieczny dla środowiska, gdyż stosując parę, nie używa żadnych szkodliwych chemikaliów. Po zastosowaniu wystarczy jedynie oddzielić zanieczyszczenia od wody i zutylizować je zgodnie z lokalnymi przepisami. Technologii DOFF Integra zawdzięcza się brak konieczności stosowania agresywnych i groźnych dla otoczenia środków chemicznych.

Jeżeli w miejscu czyszczenia problemem jest wilgoć i woda, powstające przy pracy, warto sięgnąć po specjalistyczne wyposażenie dodatkowe – DOFF RECOVERY SYSTEM, przeznaczone do użytku wewnątrz pomieszczeń. Lanca teleskopowa DOFF o zasięgu 5,3 metra umożliwia bezpieczną pracę przy temperaturze, dochodzącej na wylocie do 150oC. Sztywna konstrukcja kija, wykonanego z włókna węglowego, sprawi, iż możliwa będzie praca w trudno dostępnych miejscach, takich jak: elewacje, gzymsy czy dachy.

Rozwiązanie to posiada bardzo szerokie spektrum zastosowania, do których zaliczyć można m.in.:

- Czyszczenie ogrodzeń, dachów i elewacji
- Czyszczenie pomników, rzeźb, nagrobków
- Usuwanie graffiti
- Renowacja zabytków
- Usuwanie olejów, smarów, gum do żucia, tłuszczów
- Dezynfekcja powierzchni

Dzięki zastosowaniu najnowszych technologii, systemy te są wyjątkowo proste w skonfigurowaniu, bezpieczne dla użytkownika, a ich działanie jest skuteczniejsze, niż jakiejkolwiek innej metody. Firma BRAVOS, zapewnia niezbędne materiały szkoleniowe dla potencjalnych użytkowników.

Poza profesjonalnymi systemami czyszczącymi, w ofercie posiadamy również łagodny w działaniu produkt, jakim jest Cleanfilm – lateksowa pasta czyszcząca do kamienia. Środek ten wulkanizuje się w arkusz gumy, pochłaniając cały brud, a jej usunięcie polega jedynie na odklejeniu danego fragmentu. Tę metodę poleca się do użytku wewnętrznego, zwłaszcza do kominków, resztek osadów oraz ogólnych zabrudzeń na sufitach. Cienką warstwę nakłada się na powierzchnię za pomocą pędzla lub sprayu, by następnie pozostawić ją na 24 do 48 godzin. W tym czasie folia zabsorbuje cały brud, zaś lateks przybierze właściwości gumopodobne, co umożliwi zerwanie go z powierzchni oraz usunięcie do dowolnego składowiska z odpadami.

Produkt nie wykorzystuje wody oraz ogranicza ryzyko pozostawienia soli na powierzchni. Na podłożu nie powstaną żadne efekty uboczne, oprócz czystego kamienia.

Należy jednak pamiętać, że gdy pasta wyschnie i nie będzie już wchłaniać brudu, należy ja usunąć, gdyż pozostawienie Cleanfilm zbyt długo może skutkować trudnością w jej oderwaniu. W przypadku głębokich zabrudzeń poleca się wtarcie pasty do wnętrza czyszczonej struktury za pomocą pędzla, zaś gdy pierwotny efekt okazał się niezadowalający, należy zastosować drugą aplikację.

Sposób działania pasty lateksowej Cleanfilm na powierzchni

 

Źródła:
https://stonehealth.com/